آشیانه

بعضی ها شب بیست و هفتم را هم که شب هفتم شهادت امام علی (ع) است احیا می گیرند. در این شبها شیعیان تا سحر به عبادت و خواندن قرآن و دعا مشغولند. زمان و مکان احیا نزد همگان یکسان نیست. بعضی در خانه و بسیاری در مسجد اعمال و مراسم احیا را به جا می آورند. همچنین برخی سراسر شب را بیدار می مانند و بعضی پاسی از شب را به خواندن دعا و نیایش پروردگار اختصاص می دهند. اما آنچه عمومیت دارد عبارت است از انجام اعمال شرعی و خواندن سوره هایی از قرآن و دعاهای ویژه این شبها.

شب های احیا در یزد
غسل: به جا آوردن غسل در شب های احیا از کارهای حتمی است. آنهایی که قصد برگزاری مراسم احیا دارند قبل از غروب آفتاب به حمام می روند و غسل می کنند. شب بیست و سوم بسیاری از افراد علاوه بر غسل اول شب، یک مرتبه نیز آخر شب غسل به جا می آورند و عقیده دارند این غسل ثواب بسیار دارد. پس از انجام غسل دعای "اللهم ارزقنی حج بیتک الحرام..." را می خوانند. این دعا بعد از انجام هر فریضه دینی خوانده می شود.

آمادگی برای انجام مراسم احیا
شب های احیا روزه داران پس از خواندن نماز مغرب و عشا چون شبهای دیگر افطار می کنند. در این شبها غذاهای مخصوصی می خورند تا از نظر عاطفی آمادگی پیدا کنند. یکی از چیزهایی که خوردنش در شب های احیا مستحب است، عدس است. عدس را به صورت عدسی یا عدس پلو یا آبگوشت می خورند. عقیده دارند عدس رقت قلب می آورد و اشک چشم را زیاد می کند. همچنین معتقدند خوردن عدس باعث زیاد شدن دوستی علی می شود. بعضی نیز همراه با غذا ترشی می خورند زیرا خوردن ترشی نیز وضع جسمانی را برای خواندن دعا و استغاثه به درگاه پروردگار مساعد می کند و سبب افزایش اشک چشم می شود.

دعاهای شب های احیا
دعاهایی که در شب های احیا می خوانند بر دو قسمند: اول دعاهایی که در همه شب های ماه رمضان خوانده می شود و بخش دوم دعاهایی که مخصوص شب های احیا است. دعاهایی که در تمام شبها خوانده می شود عبارتند از دعای "افتتاح" که با این جمله آغاز می شود: "اللهم انی افتتح الثناء بحمدک ..." دعای "اللهم رب شهر رمضان..."، دعای "اللهم ادخلنی برحمتک فی الصالحین..." دعای "اللهم انی اسئلک ان تجعل..." و دعای "اعوذ بجلال وجهک الکریم."

دعاهای مخصوص شبهای احیا عبارتند از جوشن کبیر، جوشن صغیر، توسل به ائمه، مجیر و دعای "اللهم انی اسئلک بکتابک المنزل". از این میان دعای جوشن کبیر مشهورترین و متداول ترین دعایی است که در شب های احیا خوانده می شود. این دعا را آخر از همه دعاها می خوانند و یک نفر که صدایی خوش و رسا دارد دعا را می خواند و دیگران آهسته زمزمه می کنند. انتهای هر فصل از دعا همه با صدای بلند می خوانند: "سبحانک یا لا اله الا انت الغوث الغوث خلصنا من النار یا رب". آن گاه قسمت بعد را ادامه می دهند تا به انتهای دعا برسند.

در شب نوزدهم علاوه بر دعاهایی که ذکر شد دعای "یا دی الذی کان قبل کل شی" و "اللهم اجعل فیما تقضی" خوانده می شود. شب بیست و یکم هم دو دعای "یا مولج اللیل فی النهار..." و "اللهم صل علی محمد و آل محمد، محمد وارحم لی حلما" را می خوانند.

شب بیست و سوم و شب های دهه آخر ماه رمضان دعاهای "اعوذ بجلال وجهک الکریم" و "اللهم ادعنا حق..." و "اللهم انک قلت..." خوانده می شود. بسیاری از احیاگزاران هم شب بیست وسوم این دعاها را می خوانند: "اللهم کن لولیک..."، "اللهم امدد لی فی عمری..."، "یا باطنا فی ظهوره..." و دعاهای "مکارم اخلاق" و "توبه" خوانده می شود.