دین و حکومت در آمریکا

پروفسور حمید مولانا

 

ابرقدرت آمریکا یک ابرقدرت مسیحی از نوع آمریکایی است. گسترش نفوذ آمریکا از جنگ جهانی دوم به این معنی بوده است که ارزش های مسیحی نوع آمریکائی درباره فرد، طبیعت، و جامعه نیز در دنیا اشاعه یافته است.

 مسیحیت در آمریکا، بویژه فرقه پروتستان همیشه میسیونری، با مأموریت، تبلیغاتی و در بسیاری موارد تندرو و مبارزه کننده و گاهی رادیکال بوده است. ائتلاف سیاسی جناح های حزب جمهوریخواه که هفت سال قبل جرج دبلیو بوش(پسر) را به کاخ سفید فرستاد از مذهبیون تندرو مسیحی، از نو محافظه کاران رادیکال و از صهیونیست های آتشین بود.

بوش در دو انتخابات اخیر ریاست جمهوری توانست توجه 30 تا 40 درصد از مسیحیانی را که به قرائت انجیل علاقه ویژه ای دارند به طرف حزب جمهوریخواه جلب کند. برای اولین بار در تاریخ آمریکا حزب جمهوریخواه در عمل به یک حزب سیاسی- مذهبی آمریکا تبدیل شده است. حزب دموکرات که گروه و حزب دوم مسلط بر آمریکاست بعد سکولار (غیردینی) تشکل سیاسی و انتخاباتی آمریکا را تشکیل می دهد.

اجتماعات و ایالات اولیه آمریکا که تحت استعمار انگلیس اداره می شدند و مهاجران نخستین این ایالات که اغلب از انگلستان، اسکاتلند و هلند بودند قریب به اتفاق دینی و مذهبی بوده و فرقه های پروتستان مسیحیت را تشکیل می دادند.

فرقه گری مذهبی، به ویژه در مذهب پروتستان در آمریکا بیش از سایر نقاط دنیاست. یک دهه قبل در ایالات متحده آمریکا شاخه «پرسپیتاریان» مذهب پروتستان 16 فرقه مختلف، شاخه «لوترن» 32 فرقه، شاخه «متدودیست» 36 فرقه، شاخه «اپیسکوپال» 37 فرقه، شاخه «باپتیست» 60 فرقه، و شاخه «پنته کستال» 241 فرقه داشت.

 کتاب مقدس «انجیل» پر تیراژترین نشریه در آمریکاست و در سال های بین 1777 تا 1865 میلادی 1800 نوع مختلف آن در ایالات متحده چاپ و توزیع شد. در حال کنونی 7000 مجلد مختلف از «انجیل» با تیراژ میلیون ها نسخه در آمریکا به چاپ می رسد.

تعصبات و به اصطلاح اصول گرایی مذهب پروتستان در سطح وسیع و با فرقه های مختلف در آغاز قرن بیستم در آمریکا بیش از اروپا و در ایالات متحده آمریکا بیش از انگلستان، آلمان، هلند، اسکاتلند و سوئیس که در حقیقت زادگاه و پرورشگاه نهضت اصلاح طلبی در کلیسای مسیحیت بود، توسعه پیدا کرد.

 یکی از این فرقه های پرسروصدا در آمریکا گروه موسوم به مورمن ها بودند که به رهبری فردی به نام ژوزف اسمیت در دهه 1820 میلادی شروع به فعالیت و تبلیغات منجی گری کردند. ژوزف اسمیت «درکتاب مورمن» که در سال 1830 نوشت ادعا کرد که کریستف کلمب کاشف قاره آمریکا به وحی الهی مأمور دریانوردی به سوی خاک آمریکا شده تا مرزهای آن را به مردم و نژادجدید باز کند و زمانی که حضرت مسیح برای نجات مردم این دنیا ظهور می کند این نقطه در آمریکا و در شهری به نام ایندیپندنس در ایالت میسوری خواهد بود و آمریکا همان اورشلیم مقدس نسل یهود است که خود را برای بازگشت حضرت موسی(ع) آماده می کند.

 اسمیت در سال 1844 خود را نامزد ریاست جمهوری آمریکا کرد ولی بلافاصله به زندان افتاد و در آنجا کشته شد. در حقیقت مورمن ها فرقه ای از مذهب پروتستان هاست که اغلب در ایالت یوتا زندگی می کنند و به داشتن همسر و ازدواج با زنان متعدد معتقد بوده و نوعی خمس و زکوه را از پیروان خود دریافت می کنند.

در دهه های اخیر فعالیت میسیونرهای مورمن در بسیاری از نقاط دنیا از جمله خاورمیانه افزایش پیدا کرده است. پس از پایان جنگ جهانی دوم فعالیت فرقه های پروتستان های آمریکا که اصول گرایی را شعار خود قرار دادند شدت گرفت و یکی از کشیش های آن به نام بیلی گرام در دهه های 1940 و 1950 به تبلیغات دامنه داری دست زد و مدت ها به عنوان کشیش و دعاگوی چندین رئیس جمهور آمریکا به کاخ سفید راه یافت و شبکه تلویزیونی و رادیوئی خود را به راه انداخت. فرقه های باپتیست و متدودیست دو گروه اصلی شاخه پروتستان در آمریکا هستند و در فعالیت های نیم قرن اخیر باپتیست های جنوبی آمریکا پیش دستی متدودیست ها را قبضه کرده اند. مارتین لوتر گینگ رهبر آزادیخواهان مدنی سیاه پوستان آمریکا در دهه 1960 که ترور شد و رئیس جمهور کنونی آمریکا جرج دبلیو بوش و بسیاری از هواداران دولت او در حزب جمهوریخواه همه از فرقه های متعدد باپتیست هستند. نظرسنجی های جدید نشان می دهد که یک چهارم (25درصد) آمریکائی هائی که به کلیسا می روند وبه انجیل اعتقاد دارند جزو این فرقه ها هستند.

کاتولیک های آمریکا که پس از پروتستان ها بخش اعظم مردم مسیحی آمریکا را تشکیل می دهند کم و بیش خود را وابسته به پاپ و تشکیلات او در واتیکان می دانند و هویت مسیحی خود را با اظهارعلاقه به ملیت تبلیغ و اشاعه می دهند، مانند کاتولیک های ایرلندی، کاتولیک های لهستانی، کاتولیک های ایتالیائی و فرانسه و غیره. به طور خلاصه ملیت گرائی با اعتقاد به اصول گرایی کلیسای واتیکان نقطه عطف هویت گرائی مذهبی کاتولیک های آمریکا را تشکیل می دهد.

در موضوع دین و سیاست، ظاهر وباطن آمریکا کاملا با هم متفاوت است. در خارج و در فراسوی مرزهای ملی این طور جلوه داده شده است که آمریکا یک نظام و جامعه سکولار است. در نوشته ها و گفتمان ها در داخل و خارج ایالات متحده بیش از آنچه هست درباره جدائی و فاصله دین از سیاست صحبت شده است. ولی باطن و بافت سیاست و دین در آمریکا با آنچه که تبلیغ شده است تفاوت فاحشی دارد. از زمان کشف قاره آمریکا توسط اروپائی ها تا به امروز رابطه دین و مذهب با سیاست و جنگ مرتبط بوده است.آغاز نظام امروزی آمریکا که جنگ های استقلال یا به اصطلاح خود آمریکائی ها «انقلاب آمریکا»می باشد در حقیقت یک کشمکش و جنگ مذهبی بوده که شباهت فوق العاده ای به جنگ های داخلی انگلستان در قرن های قبلی داشت.

در جنگ های استقلال آمریکا در سال 1776 دو فرقه و مذهب پرسپیتاریان و کانگرگیشنیست بزرگترین رقم جنگ کنندگان علیه استعمار انگلستان را تشکیل دادند. در مقابل گروهی از مذهب و فرقه اپیسکوپال که شعبه ای از کلیسای انگلستان یعنی انگلیکان را تشکیل می دادند از طرفداران پادشاهی و نایب السلطنه انگلستان در آمریکا بودند. انگلیکان های ایالات نیوانگلند، نیویورک و نیوجرسی طرفدار سلطنت انگلستان در آمریکا و انگلیکان های جنوب آمریکا در ایالات مریلند و کارولینا طرفدار آزادی از انگلستان و استقلال کامل آمریکا بودند. در اوائل و اواسط قرن نوزدهم، ایالات متحده بزرگترین کشور مسیحی دنیا به شمار می رفت. جامعه شناس و نویسنده معروف قرن نوزدهم فرانسوی، الکس دوتوکویل جامعه آن روز آمریکا را یک جامعه کاملا مذهبی و دینی تلقی کرد که سیاست و گفتمان خصوصی و عمومی را نمی شد از آن جدا کرد.

  

منبع: کیهان