آشیانه

کشورهای 1+5  روز گذشته با صدور بیانیه ای ، ضمن "استقبال از توافقات ایران-آژانس" اعلام کردند که تا ماه نوامبر منتظر گزارش تازه ای از مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد ایران و نظر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواهند ماند. بدین ترتیب اگر در این مدت این دو مرجع به نتیجه مثبتی در حل مناقشه اتمی ایران نرسند، قطعنامه تازه ای علیه ایران صادر خواهند کرد.

به گزارش مهر، تصمیم کشورهای 1+5 برای تعویق صدور قطعنامه علیه ایران، از چند منظر، قابل تامل است.

ا- این دومین باری است که کشورهای 1+5 در جریان چالش هسته ای ایران،  تصمیم به "تعویق صدور قطعنامه در چارچوب زمانی خاص" می گیرند. در ماه ژوئن 2007 نیز آنها به این نیتجه رسیده بودند که تا سپتامبر، قطعنامه سوم را علیه ایران صادر نکنند.

2-اولین وشاید مهمترین حساسیت ویژه قطعنامه سوم علیه برنامه صلح آمیزهسته ای ایران، ازجهت موقعیت حقوقی این قطعنامه  است که در مرز بین ماده 41 و 42 منشور ملل متحد معلق است، به همین دلیل است که روسیه و چین می دانند که همراهی با چنین قطعنامه ای، چه عواقبی را خواهد داشت. و لذا در برابر آن مقاومت می کنند.

3-عدم صدور قطعنامه شورای امنیت با وجود پایان مهلت قطعنامه 1747 و دو بار تعویق در صدور قطعنامه جدید ، نشان از این نکته کلیدی هم دارد که ساختار قطعنامه و درک تنظیم کنندگان غربی قطعنامه ها "ذهنی" و "فراتر از مرزهای واقعی زمانی و مکانی" در موضوع هسته ای ایران بوده است و آنها تحلیل دقیقی در مورد رفتار ایران و آثار قطعنامه ها ندارند.

4-استقبال 1+5 از توافق ایران-آژانس در حالی صورت می گیرد که در هفته های گذشته شاهد حمله شدید آمریکا وبرخی کشورهای اروپایی به البرادعی برای انجام توافق با ایران بوده ایم. لذا این چرخش در مواضع 1+5 ، بسیار معنی دار است.

5-منوط کردن صدور قطعنامه جدید به توافقات ایران-آژانس و گزارش البرادعی-سولانا، می تواند از یکسو نشان موفقیت آمیز بودن راهبرد ایران برای شروع مدالیته با آژانس باشد و از سوی دیگر می تواند نشان از این مسئله داشته باشد که طعم اطلاعات دریافتی از ایران در مرحله اول توافق ایران-آژانس، آنقدر به مذاق غرب خوش آمده است که ترجیح می دهدهمکاری با آژانس را به عنوان یک " ابزار دیپلماتیک" در موضوع هسته ای ایران به کار ببرد. و آن را رسما وارد معادله هسته ای ایران کند.

6- از سوی دیگر می توان اینطور نیز برداشت نمود که غرب، متوجه شده  که همکاری ایران-آژانس اثر فوق العاده ای بر "افکار عمومی" دارد و ایران به خوبی ازاین فاکتور استفاده کرده است. لذا برای خنثی کردن و لوث کردن این راهبرد، به حمایت ظاهری از آن پرداخته است.

اما واقعیت این است که بسیار بعید است مسائل باقی مانده بین ایران-آژانس، مسائلی از قبیل " p1, p2 ، نیم کره های فلزی و ..." در دوماه (فرصت تا قطعنامه بعدی) حل و فصل شود. مگر آنکه تحولی جدید و جدی در این رابطه ایجاد شود که معادلات فعلی را به کلا برهم بزند. حتی خود کارشناسان آژانس هم حداقل زمانی تا آغاز سال اینده میلادی را برای این منظور ضروری می دانند.

7-درتوافق وزاری خارجه 1+5، " نظر سولانا به عنوان مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپایی" هم درکنار گزارش البرادعی ،  "معیار دیگری برای صدور یا عدم صدور قطعنامه ذکر شده است. نظر "سیاسی" سولانا، نظر "حقوقی-فنی" البرادعی را تحت الشعاع قرار خواهد داد. ضمن اینکه دادن چنین نقشی به سولانا، می تواند دست وی را در مذاکرات با مقامات ایرانی، بالاتر و قوی تر کند. این گمانه وقتی شکل واقعی تری به خود می گیرد که شرکت کنندگان نشست نیویورک دربیانیه خود از خاویر سولانا خواسته اند با علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار و گفتگو کند و "بنای مذاکرات تازه ای" با این کشور را بگذارد.

این موضوع نشان می دهد به مذاکرات لاریجانی-سولانا همچنان به عنوان یک راهکار "عملی" برای حل و فصل موضوع هسته ای، نگریسته می شود. 

8- باید توجه داشت که با وجود سرعت کم ، سیر تصمیمات و تحولات در شورای امنیت علیه کشورمان دور جدیدی از اقدامات خصمانه علیه ایران  خارج از شورای امنیت و با میانداری آمریکا در جریان است. قرار دادن سپاه پاسداران به عنوان یک سازمان دفاعی رسمی در لیست گروههای تروریستی با تصویب کنگره و سنای آمریکا و همچنین تصمیم فرانسه به عنوان متحد استراتژیک آمریکا برای محدودیت شدید روابط اقتصادی و سرمایه گذاری با ایران از این جمله هستند.